GIỚI THIỆU VỀ NHÀ XUẤT BẢN THẾ GIỚI
1. Tên gọi đầy đủ
CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN NHÀ XUẤT BẢN THẾ GIỚI
THE GIOI PUBLISHERS ONE MEMBER COMPANY LIMITED
Tên gọi tắt: Nhà xuất bản Thế Giới – Thế Giới Publishers
2. Địa chỉ trụ sở
* Trụ sở: Số 59 Thợ Nhuộm, Phường Cửa Nam, Quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội, Việt Nam
* Chi nhánh: Số 7 Nguyễn Thị Minh Khai, Quận I, TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam.
3. Lãnh đạo
* Lãnh đạo hiện nay:
Chủ tịch Hội đồng thành viên, Giám đốc kiêm Tổng Biên tập: Phạm Trần Long
Phó Giám đốc: Bùi Thế Khoa
* Các đời lãnh đạo trước đây:
Ông Nguyễn Đức Quỳ, ông Nguyễn Kim Cương, ông Phạm Ngọc Thuần, ông Nguyễn Khắc Viện, ông Nguyễn Hữu Ngọc, ông Hoàng Nguyên, ông Nguyễn Đinh Hiền, ông Mai Lý Quảng, ông Phan Hồng Giang, ông Trần Đoàn Lâm, ông Vũ Ngọc Hoan, ông Nguyễn Hữu Việt Tiến.
4. Cơ quan chủ quản
BỘ VĂN HÓA THỂ THAO VÀ DU LỊCH
5. Chức năng, nhiệm vụ
Theo quyết định số 2400/QĐ-BVHTTDL ngày 27 tháng 6 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Nhà xuất bản Thế Giới được chuyển đổi sang mô hình Công ty TNHH Nhà nước sở hữu 100% vốn, tên gọi đầy đủ là Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Nhà xuất bản Thế Giới, có các chức năng, nhiệm vụ chính như sau:
– Xuất bản và nhận ủy thác xuất bản dưới hình thức in ấn hoặc điện tử các loại sách, tài liệu, tạp chí bằng tiếng nước ngoài, song ngữ hoặc tiếng Việt về các lĩnh vực đất nước-con người Việt Nam, du lịch-danh thắng, văn hóa truyền thống, kinh tế-xã hội, chính trị-pháp luật, thành tựu kỹ thuật và các loại từ điển; xuất bản báo và tạp chí.
– Xuất bản các xuất bản phẩm phù hợp với tôn chỉ, mục đích, đối tượng phục vụ của NXB là độc giả trong nước, nước ngoài (người Việt ở trong nước và người Việt ở ngoài nước; người nước ngoài ở Việt Nam và trên thế giới).
– Trực tiếp in, phát hành trong và ngoài nước những xuất bản phẩm của NXB và xuất bản phẩm của các đối tác liên doanh, liên kết.
– Tham gia sản xuất cung ứng các sản phẩm công ích về văn hóa phẩm phục vụ xã hội theo cơ chế đặt hàng của Nhà nước.
– Liên doanh, liên kết với các tổ chức và cá nhân trong nước và nước ngoài nhằm tăng cường khả năng sản xuất, kinh doanh và nâng cao chất lượng sản phẩm.
– Xuất nhập khẩu sách và văn hóa phẩm.
6. Tóm tắt lịch sử hình thành và phát triển
Giai đoạn từ khi thành lập đến năm 1970:
Ngày 16-3-1957, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Hoàng Minh Giám đã ký Quyết định số 14VH/QĐ thành lập NXB Ngoại văn trực thuộc Cục xuất bản, Bộ Văn hóa. Quyết định nêu rõ cơ cấu hình thành, tổ chức và nhiệm vụ của NXB Ngoại văn:
– Một là, tách hai phòng Biên tập ngoại văn và Phiên dịch ra khỏi văn phòng Cục xuất bản và thành lập một NXB chuyên trách việc ra các sách, tài liệu, báo tạp chí bằng tiếng nước ngoài lấy tên là NXB Ngoại văn, là đơn vị trực thuộc Cục Xuất bản kể từ ngày 16/3/1957.
– Hai là, Nhà xuất bản có nhiệm vụ: xuất bản và thống nhất việc xuất bản các loại sách báo tạp chí bằng tiếng nước ngoài nhằm giới thiệu Việt Nam về mọi mặt: lịch sử, địa dư, văn hóa, đường lối chính sách của Đảng và Chính phủ…
– Ba là, NXB Ngoại văn gồm có: Phòng biên tập, phòng biên dịch, phòng quản lý xuất bản và hành chính, tòa soạn báo…
Khi thành lập, NXB Ngoại văn có Giám đốc đầu tiên là ông Nguyễn Đức Quỳ, nguyên là Cục trưởng Cục xuất bản (sau đó là Thứ trưởng Bộ Văn hóa), xuất bản các đầu sách bằng 6 ngoại ngữ: tiếng Pháp, Anh, Trung Quốc, Nga, Quốc tế ngữ, Tây Ban Nha và có tờ nguyệt san Việt Nam tiến bước (bắt đầu xuất bản năm 1959) ra bằng tiếng Pháp (Le Vietnam en Marche) và tiếng Anh (Vietnam Advance). Năm 1961, NXB Ngoại văn được chuyển từ Cục Xuất bản, Bộ Văn hóa về Ủy ban Liên lạc văn hóa với nước ngoài sau khi Chính phủ thành lập Ủy ban này, đây là cơ quan trực thuộc Hội đồng Chính phủ có trách nhiệm quản lý công tác trao đổi văn hóa với nước ngoài theo đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; phát triển công tác trao đổi văn hóa, tuyên truyền quốc tế, giới thiệu văn hóa lịch sử Việt Nam tới bạn đọc nước ngoài, nhằm góp phần mở rộng và đề cao vị thế của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trên trường quốc tế…
Năm 1964, theo lời kêu gọi trí thức Việt kiều ở nước ngoài về xây dựng đất nước của Bác Hồ, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện đã về nước sau 27 năm học tập và hoạt động tại Pháp, ông được bổ nhiệm làm Ủy viên của Ủy ban Liên lạc văn hóa với người nước ngoài, phụ trách công tác tuyên truyền đối ngoại. Với sự tham mưu của ông, tờ báo đối ngoại Tin Việt Nam và Tạp chí đối ngoại chuyên đề Nghiên cứu Việt Nam đã được thành lập. Tờ Tin Việt Nam là tuần báo, ban đầu ra bằng tiếng Pháp (Le Courrier du Vietnam) và tiếng Anh (Vietnam Courier), do ông Nguyễn Kim Cương, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Phủ thủ tướng chuyển sang làm Phó chủ nhiệm Ủy ban liên lạc văn hóa với nước ngoài, giữ cương vị Tổng biên tập; ông Hoàng Nguyên, nguyên Chánh văn phòng Bộ Ngoại giao, là Phó tổng biên tập. Tới năm 1965, Tin Việt Nam ra thêm bằng tiếng Tây Ban Nha và từ năm 1970 thì có thêm tiếng Nga. Tạp chí chuyên đề Nghiên cứu Việt Nam, ra hàng quý bằng tiếng Pháp (Etudes Vietnamiennes) và tiếng Anh (Vietnameses Studies), do ông Nguyễn Khắc Viện làm Tổng biên tập.
Giai đoạn từ năm 1970 đến năm 1978
Khi có chủ trương tinh gọn biên chế trong Chính phủ, Ủy ban liên lạc văn hóa với người nước ngoài giải thể, một phần về Bộ Ngoại giao, một phần về Ban Tuyên huấn Trung ương (tiền thân của Ban Tuyên giáo trung ương). Ba đơn vị làm tuyên truyền đối ngoại về Ban Tuyên huấn Trung ương, gồm NXB Ngoại văn, Báo đối ngoại Tin Việt Nam và Tạp chí Nghiên cứu Việt Nam, sáp nhập lại thành Khối Sách báo đối ngoại của Ban Tuyên huấn Trung ương, được lãnh đạo bởi các ông Phạm Ngọc Thuần, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban liên lạc văn hóa với người nước ngoài, ông Nguyễn Kim Cương và ông Nguyễn Khắc Viện; Ban Biên tập và Tạp chí do ông Hữu Ngọc phụ trách, Tòa soạn báo do ông Hoàng Nguyên phụ trách.
Giữa năm 1971, theo yêu cầu tuyên truyền công tác đối ngoại, Ban Tuyên huấn Trung ương ra Quyết định thành lập lại NXB Ngoại văn với cơ cấu chính là mảng Sách ngoại văn, Báo đối ngoại Tin Việt Nam và Tạp chí chuyên đề Nghiên cứu Việt Nam.
Ban lãnh đạo NXB Ngoại văn khi thành lập lại gồm:
– Ông Nguyễn Khắc Viện, Giám đốc, kiêm Tổng biên tập
– Ông Nguyễn Hữu Ngọc, Phó giám đốc, phụ trách Ban biên tập tạp chí và sách
– Ông Hoàng Nguyên, Phó giám đốc, phụ trách tòa soạn báo
Tổ chức của NXB Ngoại văn lúc đó gồm:
– Ban Biên tập sách và Tạp chí
– Ban Tòa soạn báo Tin Việt Nam
– Ban Phiên dịch
– Phòng Hành chính-trị sự
Mỗi phòng, ban lại có các tổ chuyên môn.
Giai đoạn từ năm 1978 đến năm 1991
Năm 1978, theo nhu cầu của công tác quản lý sau khi đất nước thống nhất, NXB Ngoại văn lại tách thành hai cơ quan tuyên truyền đối ngoại độc lập, đó là NXB Ngoại văn với mảng sách ngoại văn cùng Tạp chí chuyên đề Nghiên cứu Việt Nam và Tờ tuần báo đối ngoại Tin Việt Nam, cả hai lại chuyển từ Ban Tuyên huấn Trung ương về Bộ Văn hóa. Lúc này, NXB Ngoại văn do ông Nguyễn Hữu Ngọc làm Giám đốc, ông Nguyễn Khắc Viện làm Tổng biên tập và ông Nguyễn Đình Hiền làm Phó giám đốc, có trụ sở tại 46 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Còn Tuần báo Tin Việt Nam do ông Hoàng Nguyên làm Tổng biên tập, ông Vũ Cận làm Phó tổng biên tập. Năm 1979, Tuần báo Tin Việt Nam được chuyển từ Bộ Văn hóa sang Bộ Ngoại giao quản lý, hoạt động tới năm 1993 thì bị sáp nhập vào Thông tấn xã Việt Nam và sau đó thành một phần của tờ nhật báo Vietnam News của Thông tấn xã Việt Nam.
Năm 1988, Bộ Văn hóa – Thông tin bổ nhiệm ông Nguyễn Đình Hiền làm Giám đốc NXB, ông Hữu Ngọc làm Tổng biên tập và ông Mai Lý Quảng làm Phó giám đốc. Năm 1989, NXB Ngoại văn đã được phép thành lập Xưởng in. Năm 1990, khi ông Hữu Ngọc nghỉ hưu, Bộ Văn hóa – Thông tin bổ nhiệm ông Mai Lý Quảng làm Giám đốc NXB và ông Nguyễn Đình Hiền làm Tổng biên tập, ông Nguyễn Khắc Viện là cố vấn danh dự, ông Hữu Ngọc là cố vấn chính thức.
Giai đoạn Từ năm 1991 đến năm 2012
Trước nhiệm vụ đổi mới trong công tác truyền thông tới cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, với thế mạnh là biên tập, biên dịch ngoại ngữ của mình, NXB Ngoại văn đã xin phép Bộ Văn hóa – Thông tin được đổi tên thành NXB Thế Giới để mở rộng thị trường xuất bản. Ngày 15/11/1991, Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thông tin và Thể thao đã ra Quyết định số 2006/QĐ-TC quyết định đổi tên NXB Ngoại văn thành NXB Thế Giới với các tôn chỉ hoạt động và nhiệm vụ trong tình hình mới của NXB Thế Giới, từ đó NXB Thế Giới không chỉ làm sách ngoại văn phát hành ra nước ngoài mà còn tham gia xuất bản sách tiếng Việt được dịch từ nguồn tri thức toàn cầu phục vụ bạn đọc trong nước.
Năm 1992, Bộ Văn hóa – Thông tin và Thể thao ra quyết định sáp nhập Công ty xuất bản đối ngoại vào NXB Thế Giới. Cùng năm này Chi nhánh của Nhà xuất bản tại TP. Hồ Chí Minh cũng được thành lập lại để đáp ứng nhu cầu xuất bản sách báo ngoại văn trong cả nước.
Năm 1993, NXB Thế Giới được chuyển đổi cơ chế từ một đơn vị sự nghiệp có thu trở thành Doanh nghiệp nhà nước loại 1 do ông Mai Lý Quảng làm Giám đốc và ông Phan Hồng Giang làm Phó Giám đốc. Trong bối cảnh đất nước mở cửa, NXB Thế Giới được cho phép xuất bản Nguyệt san tuyên truyền đối ngoại, có tên là Việt Nam today, sau đó thì đổi tên thành New Vietnam, tạp chí này do ông Phan Hồng Giang làm Tổng Biên tập. Năm 1996, ông Phan Hồng Giang được phân công sang làm Viện trưởng Viện Văn hóa – Nghệ thuật quốc gia, do đó ông Mai Lý Quảng tạm quyền là Tổng biên tập của Tạp chí New Vietnam và Tạp chí Nghiên cứu Việt Nam.
Năm 1997, NXB Thế Giới xin được thay đổi tôn chỉ mục đích và tên gọi của Tạp chí New Vietnam vốn chỉ giới thiệu các giá trị văn hóa truyền thống và đời sống của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam thành Cửa sổ Văn hóa Việt Nam (Vietnam Cultural Window) để mở rộng hơn các loại đề tài giới thiệu với bạn đọc trong và ngoài nước.
Trong khoảng thời gian, NXB Thế Giới nổi lên là một đơn vị có rất nhiều đổi mới sáng tạo trong công tác truyền thông đối ngoại và đưa sách báo Việt Nam tới bạn đọc nước ngoài, hầu như năm nào NXB Thế Giới cũng đạt được các giải thưởng lớn về sách, xuất bản phẩm có chất lượng cả về nội dung và hình thức. Trong hợp tác xuất bản đối ngoại, NXB Thế Giới cũng là một địa chỉ hợp tác tin cậy luôn được các Tổ chức quốc tế và các Đại sứ quán nước ngoài tại Việt Nam lựa chọn để quảng bá giới thiệu các giá trị tốt đẹp của dân tộc và quốc gia họ với nhân dân Việt Nam.
Năm 1999, NXB Thế Giới được bổ nhiệm thêm ông Trần Đoàn Lâm làm Phó Giám đốc phụ trách khối biên dịch kiêm Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Việt Nam và Tạp chí Cửa sổ văn hóa Việt Nam; ông Vũ Ngọc Hoan, Phó Giám đốc phụ trách sản xuất kinh doanh. Trong thời gian này NXB Thế Giới là đơn vị tiêu biểu của ngành xuất bản trong phát triển hoạt động chuyên môn và áp dụng kỹ thuật công nghệ tiên tiến vào nền tảng xuất bản, đội ngũ nhân sự lên tới hơn 100 cán bộ nhân viên, xuất bản phẩm được phát hành đi hầu hết các quốc gia và tổ chức có quan hệ ngoại giao với Việt Nam.
Năm 2003, Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch bổ nhiệm ông Trần Đoàn Lâm làm Giám đốc kiêm Tổng Biên tập thay cho ông Mai Lý Quảng nghỉ hưu, ông Vũ Ngọc Hoan là Phó Giám đốc và sau đó bổ nhiệm thêm ông Phạm Trần Long là Phó Giám đốc Phụ trách biên tập, biên dịch và ông Bùi Thế Khoa là Phó Giám đốc phụ trách mảng sản xuất kinh doanh (khi ông Vũ Ngọc Hoan được phân công sang làm Cục phó Cục Bản quyền tác giả văn học nghệ thuật).
Giai đoạn từ năm 2012 đến nay
Tháng 6 năm 2012, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra Quyết định số: 2400/QĐ-BVHTTDL, chuyển đổi NXB Thế Giới từ doanh nghiệp nhà nước thành Công ty TNHH một thành viên 100% vốn nhà nước có tên gọi mới là Công ty TNHH một thành viên NXB Thế Giới, quản lý theo mô hình Hội đồng thành viên, Giám đốc và các Phó Giám đốc, Kiểm soát viên và bộ máy giúp việc. Sau khi chuyển đổi hoạt động từ một nhà xuất bản thành Công ty được điều chỉnh bởi Luật doanh nghiệp, vốn là mô hình quản lý và ưu tiên đánh giá hiệu quả theo giá trị kinh tế, NXB Thế Giới cũng như các NXB khác đã gặp nhiều khó khăn và gò bó trong hoạt động kinh doanh, nhất là kinh doanh xuất bản và trách nhiệm chuyên môn phải duy trì nhiệm vụ chính trị về văn hóa tư tưởng. Hiện nay khi nguồn lực đang giảm dần thì xu hướng phát triển của nội dung số, mạng xã hội, sách báo điện tử trên nền internet đã làm thay đổi thói quen văn hóa đọc và hình thái dung nạp kiến thức của người dân khiến lượng xuất bản phẩm giảm, doanh thu từ hoạt động thuần xuất bản sách suy giảm nghiêm trọng, dẫn đến việc làm thế nào để duy trì được cơ sở hạ tầng, trụ sở làm việc của các đơn vị ngành xuất bản dần trở thành nhiệm vụ bất khả thi của phần lớn các nhà xuất bản, trong đó có Nhà xuất bản Thế Giới.
Tháng 9-2021, ông Trần Đoàn Lâm nghỉ hưu, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch bổ nhiệm ông Phạm Trần Long làm Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Một thành viên NXB Thế Giới, ông Bùi Thế Khoa là Phó Giám đốc phụ trách sản xuất kinh doanh, Tạp chí Cửa sổ Văn hóa Việt Nam chính thức ngừng hoạt động.
Hiện tại, bộ máy của NXB Thế Giới bao gồm: Ban Giám đốc; Ban Biên tập; Ban Biên dịch; Phòng Tiếp thị và Phát hành; Phòng Tài chính-Kế toán; Phòng Tổ chức-Hành chính; Trung tâm chế bản và in; Trung tâm Dịch thuật và Tư vấn du lịch văn hóa; Chi nhánh Nhà xuất bản tại TP. Hồ Chí Minh. Trụ sở hiện nay của NXB Thế Giới cũng được chuyển tới địa chỉ mới: 59 Thợ Nhuộm, Phường Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
7. Những kết quả nổi bật (Huân chương, Huy chương, Bằng khen, các Bộ sách/Tủ sách tiêu biểu được giải thưởng)
Trải qua hơn 68 năm hình thành và phát triển, Công ty TNHH MTV NXB Thế Giới đã có nhiều đóng góp trong công tác tuyên truyền thông tin đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Để ghi nhận sự đóng góp và cống hiến của tập thể cán bộ nhân viên các thế hệ của NXB Thế Giới, Nhà nước đã trao tặng các Huân chương cao quý:
- Huân chương Lao động hạng Nhất năm 1982, cho Thành tích xuất sắc trong việc xuất bản và giới thiệu với nhân dân thế giới về đất nước, lịch sử và truyền thống văn hóa của dân tộc.
- Huân chương Độc lập hạng Ba năm 1997, vì có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác, góp phần vào sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.
- Huân chương Độc lập hạng Nhì năm 2002, vì có nhiều thành tích xuất sắc trong công tác, góp phần vào sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.
Nhà xuất bản Thế Giới đã được công nhận là Nhà xuất bản uy tín của Hội đồng Giáo sư ngành:
– Hội đồng Giáo sư ngành Chăn nuôi, thú y, thủy sản
– Hội đồng Giáo sư ngành Dược học
– Hội đồng Giáo sư ngành Văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao
Rất nhiều giải thưởng về sách, báo:
– Năm 1974: đạt giải Loại 2 và Loại 3 cho sách In đẹp
– Năm 1975: đạt giải Loại 2 và loại 3 cho sách Trình bày và in đẹp
– Năm 1976: đạt giải Loại 2 và loại 3 – Sách đẹp
– Năm 1980: đạt 2 giải Nhì, 2 giải Ba và 2 giải Khuyến khích – Sách đẹp
– Năm 1993: đạt giải B Cuộc thi sách đẹp xuân 1993 và được kết nạp Hội viên Thông tấn của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam
– Năm 1994: đạt giải Khuyến khích trong Hội báo xuân 1994
– Năm 1998: đạt giải A (HC vàng) và giải B (HC Bạc) Cuộc thi sách đẹp xuân 1998
– Năm 1999: đạt giải Huy chương đồng và Khuyến khích Cuộc thi sách đẹp xuân 1999
– Năm 2000: đạt giải C và giải Khuyến khích Cuộc thi sách đẹp xuân 2000
– Năm 2001: đạt giải A (sách Vàng) và giải C (sách Đồng) Cuộc thi sách đẹp xuân 2001
– Năm 2003: đạt giải C (giải Đồng) Cuộc thi sách đẹp xuân 2003
– Năm 2007: 1 giải Vàng, 2 giải Đồng – Sách đẹp
– Năm 2008: 1 giải Vàng Sách đẹp
– Năm 2010: 1 giải Vàng – Sách đẹp
– Năm 2013: 1 giải Bạc – Sách đẹp
– Năm 2014: 1 giải Bạc, 3 giải Đồng – Sách đẹp
– Năm 2015: 1 giải Đồng – Sách đẹp
– Năm 2016: 1 giải Khuyến khích – Sách đẹp
– Năm 2018: 1 giải A, 1 giải B và 1 giải C – Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ nhất
– Năm 2019: 1 giải B, 2 giải C – Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ hai
Giải Ba – Giải thưởng toàn quốc về Thông tin đối ngoại VI
– Năm 2020: 1 giải A, 1 giải B – Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ ba
Giải Ba – Giải thưởng toàn quốc về Thông tin đối ngoại VII
– Năm 2021: 1 giải A, 1 giải B – Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ tư
– Năm 2022: 1 giải A, 2 giải B – Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ năm
– Năm 2023: 1 giải B – Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ sáu
– Năm 2024: 1 giải B, 2 giải C – Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ bảy
Giải đặc biệt + Giải nhất – Giải thưởng toàn quốc về Thông tin đối ngoại X.
8. Thông tin liên hệ
Trụ sở chính: Số 59 Thợ Nhuộm, Phường Cửa Nam, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Tel: 024.38253841 / 0913038803
Chi nhánh: Số 7 Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Tel: 028.38220102 / 0903889615
Email: thegioi@thegioipublishers.vn | nxbthegioi@gmail.com
Website: www.thegioipublishers.vn